Άστε Ντούα

Βρισκόμαστε στα 1870, λίγα χρόνια μετά τον εμφύλιο του 1863, μεταξύ των «Ορεινών» και των «Πεδινών». Βασιλιάς της Ελλάδας είναι ο Γεώργιος Α΄ και πρωθυπουργός ο Θρασύβουλος Ζαΐμης. Η ληστεία, την εποχή εκείνη, ακροβατούσε μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας. Πολλοί από τους ληστές είχαν δοσοληψίες με τσιφλικάδες, προύχοντες, υψηλόβαθμους στρατιωτικούς και επιφανείς πολιτικούς.

Το περιστατικό -ιστορικά αναφερόμενο ως «Η Σφαγή των Λόρδων» ή «Η Σφαγή στο Δήλεσι» ή «Το Άγος του Δήλεσι» ή «Το Δράμα του Ωρωπού»- λαμβάνει χώρα από τις 30 Mαρτίου του 1870 έως τις 9 Απριλίου, Μεγάλη Πέμπτη, του 1870. Εν συντομία, μία ομάδα ξένων περιηγητών φεύγει από το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια και επισκέπτεται τον ιστορικό χώρο του Μαραθώνα. Στη διαδρομή, κατά την επιστροφή τους, δέχονται επίθεση από μία συμμορία ληστών· τους απαγάγουν και -αφού απελευθερώνουν τις γυναίκες και τα παιδιά- ζητούν, σε αντάλλαγμα, από την ελληνική κυβέρνηση 50.000 αγγλικές λίρες ως λύτρα και απονομή αμνηστίας. Το γεγονός, αμέσως, πυροδοτεί σενάρια συνωμοσίας εντός και εκτός συνόρων, προκαλώντας διπλωματικό επεισόδιο. Η κυβέρνηση Ζαΐμη δέχεται έντονες πιέσεις από την αγγλική πρεσβεία για πλήρη ικανοποίηση των αιτημάτων των απαγωγέων, γεγονός που χαρακτηρίζεται ως μία απαράδεκτη και κατάπτυστη ανάμιξη στα εσωτερικά του ελληνικού Κράτους. Κατόπιν πολυάριθμων επιστολών ένθεν κακείθεν, επαναλαμβανόμενων Υπουργικών Συμβουλίων -παρουσία ξένων διπλωματούχων- και τεταμένων διαβουλεύσεων μεταξύ ληστών, Κυβέρνησης και ξένων αξιωματούχων, οδηγούμαστε, τη Μεγάλη Πέμπτη 9 Απριλίου, στην κορύφωση της ιστορίας μας. Το Υπουργικό Συμβούλιο δίνει εντολή στις στρατιωτικές δυνάμεις να επιτεθούν στους ληστές στον Ωρωπό, με σκοπό τη διάσωση των τεσσάρων εναπομεινάντων αιχμαλώτων. Μετά από ολοήμερη καταδίωξη των ληστών από τους Έλληνες στρατιώτες, με επικεφαλής τον Ταγματάρχη Θεαγένη -και με τη συνδρομή δύο ελληνικών πολεμικών πλοίων και μίας αγγλικής κανονιοφόρου- οι ληστές βρίσκονται σε αδιέξοδο και σκοτώνουν τους αιχμαλώτους. Μετά από συμπλοκή των ληστών με τους στρατιώτες, επτά ληστές σκοτώνονται και αποκεφαλίζονται επί τόπου. Κάποιοι εκ των ληστών συλλαμβάνονται και αφού οδηγηθούν σε δίκη, ομοίως αποκεφαλίζονται στο Πεδίον του Άρεως. Τέλος, δέκα ληστές, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγό της συμμορίας, Τάκου Αρβανιτάκη, διαφεύγουν κατευθυνόμενοι προς τα τότε σύνορα της Ελλάδας.

Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι η ληστρική συμμορία των αδερφών Τάκου και Χρήστου Αρβανιτάκη, οι τέσσερις αιχμάλωτοι, ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄, η Κυβέρνηση Ζαΐμη, οι ξένοι διπλωμάτες, ο Ταγματάρχης Θεαγένης και ο Άγγλος μεγαλοτσιφλικάς του Αχμέτ Αγά, Φρανκ Νόελ. Ο Τάκος Αρβανιτάκης (περίπου 50 ετών) είναι ο αρχηγός της συμμορίας. Τραχύς και δίκαιος. Ο αδερφός του, Χρήστος (περίπου 27 ετών) είναι ο υπαρχηγός, πιο συναισθηματικός και παρορμητικός. Αυτοί είναι δύο από τους βασικούς πρωταγωνιστές της ταινίας. Ο φεουδάρχης, προστάτης τους, Φρανκ Νόελ -στου οποίου τη δούλεψη ήταν οι Αρβανιτακαίοι- κατηγορήθηκε ότι υπέδειξε τη θέση των ξένων περιηγητών στη ληστρική συμμορία. Ο σκοπός του, εκ των υστέρων, συνδέθηκε με τις πολιτικές επιδιώξεις των Άγγλων για στενότερη εξάρτηση του ελληνικού Κράτους από το αγγλικό στέμμα, καθώς οι Έλληνες δεν ήταν σε θέση να διατηρήσουν την τάξη στο εσωτερικό της χώρας.

Στην προσπάθειά μου να βρω τις ρίζες της οικογένειάς μου, επισκέφτηκα τη Νέα Υόρκη με σκοπό να ανακαλύψω τον τάφο του παππού μου, Χρήστου Αρβανιτάκη, ανέτρεξα στα μικροφίλμ τοπικών ελληνικών εφημερίδων στη New York Public Library και στο Ellis Island. Βήμα βήμα, οδηγήθηκα στην ιστορία του λήσταρχου Αρβανιτάκη. Εν τέλει, τον τάφο του παππού μου δεν τον βρήκα μέχρι και σήμερα.

Ο λόγος που θέλω να κάνω αυτή την ταινία -πέρα από την προφανή ταύτιση του επωνύμου μου με τους αρχιληστές- είναι διότι θεωρώ πως μέσα από αυτό το ιστορικό γεγονός μπορούμε συνειρμικά να κάνουμε απευθείας σημειολογικές αναγωγές στο σήμερα. Πώς ένα κράτος μπορεί να φτάσει κοντά στη διάλυση και στην παντελή υποτίμηση του λαού του, μέσα από «τυχαία» περιστατικά, τα οποία «επιτρέπουν» την επέμβαση τρίτων στα εσωτερικά τους ζητήματα.

Παράλληλα, οι συνεργάτες μου κι εγώ, θεωρούμε συναρπαστική την ιστορία της «Σφαγής στο Δήλεσι»: Το πολυεπίπεδο κοντράστ της εποχής με Βασιλείς, τοπικούς άρχοντες, φεουδάρχες, χωρικούς και ληστές που ζουν στις σπηλιές, δημιουργεί μία εξαιρετική δραματική σύμβαση. Συγχρόνως, μου δίνεται η ευκαιρία να δημιουργήσω μία πολύ ζωντανή και πολυδιάστατη κινηματογραφική αφήγηση. Σκιαγραφώντας αυτούς τους αντιφατικούς χαρακτήρες, τόσο μέσα από τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση όσο και τη στάση τους απέναντι στα γεγονότα, δίνεται στον θεατή η ευκαιρία να αντιληφθεί και να παραλληλίσει τους κοινωνικοπολιτικούς κώδικες και τις επιλογές που καλείται ο καθένας, βάση της θέσης του, να λάβει. Στόχος μου είναι να αντιμετωπίσω την εποχή με μία σύγχρονη ματιά, που παραπέμπει σε ταινίες μαφίας ή ακόμα και σειρές όπως το  “Peaky Blinders”.

Η πελαγωμένη, διαχρονική, ιστορία της Ελλάδας, η ιστορία μας ιδωμένη υπό το βλέμμα του εικοστού πρώτου αιώνα. Ταυτοχρόνως ποτισμένη στο DNA μας, «αναγκασμένοι» να την κουβαλάμε εντός μας. Μία ταινία για τη σύγκρουση καλού και κακού, διαρκώς επαναπροσδιοριζόμενη. Προσωπική ηθική εναντίον έννομης τάξης. Και αυτό είναι πάντα μία καλή συνταγή ώστε ο θεατής να πάρει θέση. Ένα συμβάν, τόσο επίκαιρο, 150 χρόνια πίσω.